หลักมหาเทวานุวัตร วิถีปฏิบัติอันนำไปสู่ความสำเร็จในการดำเนินชีวิตที่ดีงาม
ความเป็นมา/ความสำคัญของหลักมหาเทวานุวัตร
มหาเทวานุวัตรเป็นหลักคิดและวิถีปฏิบัติในการพัฒนาตนเพื่อก้าวไปสู่ความสำเร็จในการดำเนินชีวิตที่ดีงามของผู้ครองเรือน แรกเริ่มเดิมทีของการประมวลจริยาวัตรของมหาเทพกวนอู เทพแห่งสงครามในพงศาวดารจีนเรื่องสามก๊ก รวมตลอดทั้งเส้นทางการสถาปนากวนอูให้เป็นเทพเจ้าผู้ถึงพร้อมด้วยคุณธรรมจริยธรรมของจีนโบราณ อุธาหรณ์จากกรณีคนจีนโพ้นทะเลซึ่งหอบเสื่อใบหมอนจากบ้านเกิดเมืองนอนลงเรือสำเภาออกไปแสวงหาชีวิตที่ดีกว่าในดินแดนต่าง ๆ คนจีนโพ้นทะเลผู้ศรัทธามุ่งมั่นในองค์มหาเทพกวนอูและประกอบกิจการงานตามหลักคุณธรรมจริยธรรมจีนโบราณ มีจำนวนมากที่สามารถสร้างกิจการงานที่มั่นคง มีฐานะมั่งคั่ง ร่ำรวย เป็นเศรษฐีมหาเศรษฐี แม้นไม่มีวาสนาเกื้อกูลหนุนเนื่อง ก็ไม่ปรากฏว่าบุคคลเหล่านั้นต้องประสบกับวิถีชีวิตที่ยากจนข้นแค้นหรือสิ้นไร้ไม้ต่อแต่ประการใด ต่างมีชีวิตที่ดีงามตามควรแก่อัตภาพและแรงปรารถนาของตน แล้วสังเคราะห์เป็นหลักคิดด้านการประกอบสัมมาชีพ ๕ ประการ ประกอบด้วย เชี่ยวชาญ ช่ำชอง, ศรัทธา มุ่งมั่น, ซื่อตรงในวิชาชีพ, หาญกล้า อดทน, รู้คุณคน ตอบแทนตามควร.
จุดมุ่งหมายเบื้องต้น มิได้มีอะไรซับซ้อนหรือมีสิ่งใดมากกว่าการนำประเด็นทั้ง ๕ มาเป็นส่วนหนึ่งของการรังสรรค์ภาพที่สามารถสื่อความหมาย และ/หรือแสดงสัญญะอันเกี่ยวเนื่องกับภาพรูปเหมือนปั๊มมหาเทพกวนอู ที่จัดสร้างขึ้นในนามของพระครูจันทสโรภาส (เพชร จนฺทวํโส) อดีตเจ้าอาวาสวัดบ้านกรับ ต.ดอนแสลบ อ.ห้วยกระเจา จ.กาญจนบุรี ความหมายหรือสัญญะที่สร้างสรรค์ขึ้นมา ต้องมีพลังมากพอจะทำให้รูปเหมือนปั๊มมหาเทพกวนอูมีความแตกต่าง (Differentiation) จากวัตถุมงคลในกลุ่มเทพทั้งหลาย ข้อสรุปเบื้องต้นที่ค้นพบและเชื่อว่าเป็นปัจจัยที่ทำให้มหาเทพกวนอูมีความแตกต่างจากเทพเจ้าทั่วไปคือ ความเป็นเทพของกวนอูมิได้บังเกิดขึ้นจากการบำเพ็ญเพียรเฉกเช่นเทพเจ้าองค์อื่น แต่เกิดขึ้นจากพฤตินิสัยและวัตรปฏิบัติที่สอดคล้องกับหลักคุณธรรมจริยธรรมของจีนโบราณ แม้มีความเชื่อบางประการที่สื่อไปในลักษณะของเทพแห่งการปกป้องคุ้มครอง มีจารีตประเพณีบางอย่างที่โน้มไปทางอิทธิปาฏิหาริย์ หากพิจารณา
ปณิธาน
"พัฒนาตนเยี่ยงพระสังฆารามโพธิสัตต์ (เฉียหลันผูซา: มหาเทพโพธิสัตต์กวนอู) ด้วยการปฏิบัติตามหลักมหาเทวานุวัตร (เชี่ยวชาญ ช่ำชอง, ศรัทธา มุ่งมั่น, ซื่อตรงในวิชาชีพ, หาญกล้า อดทน, รู้คุณคน ตอบแทนตามควร) และเกื้อกูลบุคคลอื่นให้มีชีวิตที่ดีงามบนฐานปัญญา
หลักมหาเทวานุวัตร
บุคคลผู้ปรารถนาที่จักก้าวไปสู่ความสำเร็จในการดำเนินชีวิตที่ดีงาม/ประกอบกิจการงานใดก็ตาม พึงต้องมีสมรรถนะ (Competencies) ๕ ประการอันเป็นคุณลักษณะของมหาเทพโพธิสัตต์กวนอูในขณะมีชีวิตอยู่ ทั้งเป็นเหตุปัจจัยที่ส่งผลให้ท่านได้รับการยกย่องและสถาปนาเป็นเทพเจ้าแห่งความซื่อสัตย์ คุณลักษณะอันเป็นวัตรปฏิบัติของมหาเทพโพธิสัตต์กวนอูทั้ง ๕ ประการ เป็นวิถีปฏิบัติที่พึงต้องมีให้ครบถ้วนบริบูรณ์ ขาดหรือบกพร่องในข้อใดข้อหนึ่งมิได้
๑. เชี่ยวชาญ ช่ำชอง เป็นทั้งสมรรถนะ คุณลักษณะ องค์ประกอบพื้นฐานที่ขาดมิได้ในการประกอบกิจการงานทุกประเภท มหาเทพโพธิสัตต์กวนอูในบริบทของเทพแห่งสงคราม ท่านเป็นขุนศึกผู้ห้าวหาญ มีความเชี่ยวชาญช่ำชองในการทำศึกอย่างหาตัวจับยาก เป็นเยี่ยงอย่างที่สื่อความหมายว่า ความเชี่ยวชาญและช่ำชองเป็นปัจจัยแห่งความสำเร็จในการประกอบกิจการงานในระดับที่สูงกว่าการใช้กำลังกาย ยิ่งงานใดที่มีความซับซ้อนและจำเป็นต้องใช้ความรู้มากขึ้นเท่าใด ความเชี่ยวชาญช่ำชองก็มีความจำเป็นมากขึ้นเป็นเงาตามตัว โดยเฉพาะในสังคมโลกยุคปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intellgence: AI) ความชำนาญเป็นสมรรถนะเบื้องต้นที่ไม่อาจนำพาคนยุคใหม่ไปสู่ความสำเร็จได้ดั่งใจนึก กำลังคนคุณภาพหรือนักสู้ในโลกยุคใหม่ต้องมีความสมรรถนะสูงกว่าความรู้ความสามารถในการประกอบกิจการงานที่บุคคลทั่วไปสามารถกระทำได้ มิใช่แค่การทำงานให้เสร็จตามมาตรฐานและคุณภาพขั้นต่ำที่กำหนด แต่ต้องเป็นมืออาชีพที่ทำได้มากกว่าบุคคลทั่วไป มีความรู้แจ้ง/สามารถสร้างสรรค์กิจการงานในระดับ High Performance มีประสบการณ์ถึงขั้นช่ำชองหรือเก๋าเกม สามารถพลิกแพลงแก้ไขสถานการณ์และเปิดเกมรุกได้อย่างพิศดาร
๒. ศรัทธา มุ่งมั่น เป็นขุมพลังหลักที่เกื้อกูลหนุนเนื่องให้บุคคลก้าวไปสู่ความสำเร็จสมปรารถนา แรงศรัทธาเป็นพลังงานที่มาจากแหล่งกำเนิดอันหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นศรัทธาที่มีต่อตัวบุคคล ความเชื่อในสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างแรงกล้า อาทิ ศรัทธาในองค์มหาเทพโพธิสัตต์กวนอูแล้วยึดหลักคุณธรรมจริยธรรมซึ่งหลอมรวมเป็นจินตภาพของเทพเจ้าแห่งความซื่อสัตย์/ความมั่งคั่งเป็นมิ่งขวัญ (Idol) ในการดำเนินชีวิตที่ดีงาม และมุ่งมั่นที่จะก้าวไปสู่ความสำเร็จด้วยสติปัญญาและความสามารถของตน ศรัทธานี้เทียบเคียงได้กับสัมมาทิฏฐิในมรรคมีองค์แปด (สัมมาทิฏฐิ ประกอบด้วยหลัก ๕ ประการ คือ เห็นผิดเป็นผิด เห็นถูกเป็นถูก, ทุกคนมีกรรมเป็นของตนเอง, มรรค, ผล, ความพอเหมาะพอควร)
๓. ซื่อตรงในวิชาชีพ เป็นทั้งคุณธรรมและจริยธรรมที่สำคัญยิ่งยวดในการประกอบกิจการงานทุกประเภท ความซื่อสัตย์/ความซื่อตรงเป็นคุณสมบัติที่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับกิจการงานทุกประเภทต้องการ แม้คนที่ลูกเล่นแพรวพราวอย่างโจโฉก็ยังต้องการคนที่ซื่อสัตย์กับตน กล่าวกันว่า โจโฉยอมทรยศคนทั้งโลกแต่ไม่ยอมให้ใครทรยศตน ในมุมมองด้านการประกอบกิจการงาน ความซื่อสัตย์/ความซื่อตรง เป็นรากฐานที่นำไปสู่ความเชื่อถือ ความไว้วางใจ จากทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ทั้งเป็นดั่งสารตั้งต้นในการสร้างสรรค์งานและบริการที่มีคุณภาพและมาตรฐานเพื่อสนองตอบต่อความต้องการของลูกค้า ทั้งเป็นหลักประกันสำคัญยิ่งประการหนึ่งในการสร้าง Brand Royalty
๔. หาญกล้า อดทน เป็นคุณลักษณะสำคัญยิ่งประการหนึ่งของผู้แสวงหาความสำเร็จในชีวิตที่ดีงาม หาญกล้ามิใช่ความกล้าดีแบบบ้าดีเดือดหรือไม่กลัวใครและพร้อมจะไขว้กับทุกคนที่ขวางหูขวางตา แต่หมายถึงความกล้าที่จะก้าวออกจากสภาวะที่ตนรู้สึกสบายกายสบายใจ รู้สึกความปลอดภัยในสิ่งเดิม ๆ สิ่งที่ตนคุ้นเคยหรือสามารถควบคุมได้ ความไม่มั่นใจในอนาคตที่ไม่แน่นอนตลอดทั้งสรรพสิ่งที่เข้ามาใหม่ อันเป็นอุปสรรคที่สำคัญยิ่งต่อการพัฒนาตนเอง การก้าวเดินออกไปแสวงหาความสำเร็จหรือชีวิตที่ดีกว่าในโลกกว้าง องค์มหาเทพโพธิสัตต์กวนอูเป็นแบบอย่างและมิ่งขวัญของคนจีนโพ้นทะเลที่หอบเสื่อหมอนใบ ลงเรือสำเภาออกไปผจญภัย/ต่อสู้เพื่อแสวงหาชีวิตที่ดีกว่าในทั่วทุกมุมโลก โดยไม่รู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น สู้ชีวิตด้วยความหวัง ยึดมั่นในหลักคุณธรรมจริยธรรมของชนชาวจีนโบราณ หนักเอาเบาสู้ ดำเนินชีวิตด้วยความอดทนถึงที่สุด จนประสบความสำเร็จ มีชีวิตที่ดีงาม มีความมั่นคง มั่งคั่งร่ำรวยเป็นเศรษฐีมหาเศรษฐี แม้คนที่ไม่มีวาสนา ก็ไม่ปรากฏว่ามีผู้ใดอับจนแบบสิ้นไร้ไม้ตอก หาญกล้าและอดทนอีกนัยหนึ่ง หมายถึง กล้าคิด กล้าตัดสินใจ กล้าทำ กล้าที่จะผจญกับผลที่จะเกิดขึ้นทั้งทางที่ดีและไม่ดี
๕. รู้คุณคน ตอบแทนตามควร การรู้คุณคนเป็นคุณธรรมสำคัญยิ่งสำหรับการอยู่ร่วมกันในสังคมทุกระดับโดยเฉพาะในระบบสังคมที่มีการพึ่งพาและอิงอาศัยซึ่งกันและกัน การรู้คุณคนตามหลักมหาเทวานุวัตรนี้ มิได้มีขอบเขตเฉพาะเรื่องกตัญญูกตเวที แต่ยังหมายถึงการรู้คุณค่าของกำลังคนในภาคการผลิตและบริการ